Ku wa Gatandatu, imihanda hirya no hino muri Leta Zunze Ubumwe za Amerika yuzuye abaturage babarirwa mu bihumbi, mu myigaragambyo yamagana imiyoborere ya Perezida Donald Trump, ibikorwa byo kugabanya ingengo y’imari mu nzego z’ingenzi, n’ihungabana ry’ubukungu ryugarije benshi.
Iyo myigaragambyo yakwirakwiye mu mijyi minini nka New York, Washington D.C., Los Angeles, Chicago n’ahandi henshi, yerekanye uko abaturage ba Amerika bari kurushaho kugaragaza kutanyurwa n’ubuyobozi buriho.
Abigaragambya bagaragazaga ko bafite impungenge ku cyerekezo igihugu kirimo, cyane cyane kubera:
Kugabanya inkunga ku nzego z’imibereho myiza, harimo ubuvuzi rusange, uburezi, n’ubufasha ku bakene.
Ibibazo by’ubukungu, aho ibiciro by’ibicuruzwa bikomeje gutumbagira, abakozi benshi batakaza akazi, ndetse bamwe bagata amazu yabo kubera ubushobozi buke bwo kwishyura inguzanyo.
Imyanzuro y’Ubuyobozi bwa Trump ku rwego mpuzamahanga nko kuvana Amerika mu masezerano mpuzamahanga, guhindura imigambi y’ikirere, n’amategeko akakaye ku bijyanye n’abimukira.
Abitabiriye imyigaragambyo bari bafite ibyapa birimo ubutumwa butandukanye nk’“Turambiwe Politiki y’Ubukene,” “Ubuzima Si Umwihariko w’Abakire,” cyangwa “Amerika si iy’umuntu umwe.”
Uko imyigaragambyo yagendaga ikura, yagiye igaragaza isura y’ubumwe hagati y’amatsinda atandukanye. Harimo abanyeshuri, abarimu, abaganga, abakozi bo mu bigo by’imari, n’abaturage basanzwe. Ibi byerekana ko ibibazo birenze politiki isanzwe, ahubwo bishingiye ku mibereho y’umuturage usanzwe.
Abashinzwe umutekano babaye maso ariko imyigaragambyo yagenze neza mu duce twinshi, n’ubwo hari aho habaye utubazo duto tw’akaduruvayo, ariko ntihabayeho imvururu zikabije.
Abigaragambya bashakaga kugeza ubutumwa bukomeye ku bayobozi ba Leta n’Inteko Ishinga Amategeko, basaba impinduka zifatika mu miyoborere. Umwe mu bayobozi b’iyo myigaragambyo yagize ati:
“Ntitukiri mu gihe cyo guceceka. Iyo leta igira abaturage nk’abo bashonje, barwaye, n’abatagira aho kuba, ni leta yananiwe inshingano zayo.”
Iyi myigaragambyo ntiyagizweho ingaruka gusa muri Amerika, ahubwo ni isomo rikomeye ku bihugu byose, birimo n’u Rwanda. Bigaragaza ko abaturage bafite uburenganzira bwo kugaragaza ibitekerezo byabo, gusaba abayobozi gukorera rubanda aho gukorera inyungu zabo bwite.
Mu Rwanda, n’ubwo imyigaragambyo itaba kenshi, ubuyobozi bushishikarizwa gukomeza kwegera abaturage, kubumva no gukemura ibibazo hakiri kare, mbere y’uko bigera ku rwego rwo kwigaragambya.
Imyigaragambyo yabaye ku wa Gatandatu ni indi ntera y’uburyo abaturage ba Amerika bari gukoresha uburenganzira bwabo mu buryo bw’amahoro, kugira ngo bagaragaze ko batishimiye uko igihugu kiyobowe.
Ni ishusho y’ubwiyunge bw’amatsinda atandukanye, ubuhamya bw’uko ubuyobozi bwose bugomba gusubiza amaso ku baturage babwo, bukumva ko imbaraga za rubanda zishobora kugira uruhare mu cyerekezo cy’igihugu.
Kuba abantu ibihumbi bitabiriye iyo myigaragambyo, ni ikimenyetso simusiga cy’uko igihe cy’imiyoborere yirengagiza ubuzima bwa buri wese cyarangiye. Rubanda irabyuka, iravuga, kandi irasaba impinduka.